جلسه ششم: آی تی چیست؟
آی تی مخفف اینفورمیشن تکنولوژی (فناوری اطلاعات) است و بسیار از علم کامپیوتر وسیعتر (و مبهم تر) است. این اصطلاح در دهه ???? جایگزین اصطلاحات :پردازش دادهها و سیستمهای اطلاعات مدیریت شد که در دهههای ???? و ???? بسیار رایج بودند. آیتی معمولا به تولید و پردازش و نگهداری و توزیع اطلاعات در موسسات بزرگ اشاره دارد.
اطلاعات
اطلاع داده با معنی است. داده اعداد و ارقام و متنها و تصویر ها هستند. اگر کاربری این اعداد دادهها را بکار بگیرد آنگاه اینها برای او ارزش اطلاعاتی دارند. موسسات مجموعه بزرگی از اطلاعات را بکار میگیرند. سیستمهای کامپیوتری اطلاعات حسابداری و مالی و پرسنلی و فنی موسسات را تولید و پردازش میکنند. شبکههای کامپیوتری این اطلاعات را در درون موسسه یا بیرون از آن در دسترس کاربران قرار میدهد. مجموعه این عملیات در عرصه فناوری اطلاعات قرار دارد.
آیتی با علم کامپیوتر چه فرق دارد؟
البته در موارد زیادی با هم اشتراک دارند. اگر علم کامپیوتر را مشابه مهندسی مکانیک بگیریم، آیتی مشابه صنعت حمل و نقل است. در صنعت حمل و نقل، خودرو و راهآهن و هواپیما و کشتی داریم. همه اینها را مهندسان مکانیک طرح میکنند. در عین حال در صنعت حمل و نقل مسائل مربوط به مدیریت ناوگان و مدیریت ترافیک و تعیین استراتژی حمل و نقل در سطح شرکت و شهر و کشور مطرح است که ربط مستقیمی به مهندسی مکانیک ندارد.
جلسه هفتم: مهندسی نرمافزار
هدف مهندسی نرمافزار تولید برنامههای اطمینانپذیر با بودجه معین و در مدت مناسب است. بسیاری معتقدند که این امر با «مهندسی کردن» کار تولید نرمافزار حاصل میشود. یعنی میخواهند روشهای مهندسی را که در رشتههای دیگر مهندسی رایج است در کار تولید نرمافزار هم بکار بگیرند. به همین دلیل برخی مهندسی نرمافزار را جزو علم کامپیوتر نمیدانند و آن را در حیطه مهندسی قرار میدهند.
اصطلاح «مهندسی نرمافزار» در سال ???? در کنفرانسی در شهر گارمیش در جنوب آلمان مطرح شد. در آن سالها تولید نرمافزار کامپیوتر به حدی از بلوغ رسیده بود که اهمیت تولید نرمافزار اطمینانپذیری که در محدوده بودجه معین و در مدت معین تولید شود اهمیت بسیاری یافته بود. بسیاری از پروژههای نرمافزاری به دلیل نبود روشهای مناسب کنترل پروژه با شکست روبرو شده بودند. اصطلاح «بحران نرمافزار» در آن سالها بسیار رایج بود. یکی از هدفهای مهندسی نرمافزار کاربرد روشها کنترل پروژههای مهندسی در کار تولید نرمافزار بود. در عین حال نرمافزار ویژگیهای خود را دارد و نیازمند برخوردی متفاوت از رشتههای رایج و کلاسیک مهندسی مانند مهندسی برق و مکانیک است.
از تحولات مهم در تاریخ مهندسی نرمافزار تشخیص این امر بود که هر پروژه نرمافزاری باید بر اساس مدلی از مراحل کار (یا به اصطلاح مدل چرخه زندگانی نرمافزار) انجام گیرد. معروفترین این مدلها به «مدل آبشاری» معروف است.
در بحث از مهندسی نرمافزار باید توجه کرد که این رشته با عنوان شغلی که گاه برای اشخاص بکار میرود تفاوت دارد. عنوان شغلی «مهندس نرمافزار» معمولا بجای اصطلاح قدیمیتر «برنامه نویس» بکار میرود و دارنده آن عنوان ممکن است کارش امور مربوط به مهندسی نرمافزار باشد یا نباشد. برنامه نویسی بخشی از فعالیت مهندسی نرمافزار است ولی تمام آن نیست.
جلسه هشتم: کاربردهای کامپیوتر
نرمافزار کامپوتر به دو دسته نرمافزار سیستم و نرمافزار کاربردی بخش میشود. نرمافزار سیستم برای هدایت و کنترل کار خود دستگاههای کامپیوتری بکار میرود. نرم افزار کاربردی در زمینههای دیگر بکار میرود. مرز این دو چندان دقیق نیست. مثلا دعوای مایکروسافت و اتحادیه اروپا از جمله در این موضوع متمرکز شد که آیا مرورگر اینترنت اکسپلورر نرمافزار کاربردی محسوب میشود یا نرمافزار سیستم.
کاربردهای کامپیوتر بسیار زیاد و متنوع است. در این درس به بعضی از زمینههای بزرگ کاربرد کامپیوتر اشاره میکنیم.
کاربردهای اداری و تجاری
ذخیره و پردازش و بازیابی اطلاعات اداری و تجاری از همان اویل کاربرد کامپیوتر معمول بود. بسیاری از موسسات با تشکیل واحدهای کامپوتر که به نامهای گوناگون مانند «واحد کامپیوتر»، «واحد پردازش دادهها»، و احد «اطلاعات مدیریت» و اخیرا «واحد آیتی» یا «آیسیتی» معروف بودند به کار تولید نرمافزار برای منظور فوق میپرداختند. با گسترش صنعتنرمافزار شرکتهایی به تولید مجموعههای آماده نرمافزاری پرداختند. این امر بار درگیر شدن در تولید نرمافزار را از دوش موسسات برمیداشت. ظهور کامپیوتر شخصی و گسترش شبکهسازی در موسسات کار کاربرد کامپیوتر در اداره امور موسسات را سادهتر کرد.
حسابداری و امور پرسنلی از رایج ترین کاربردهای اداری کامپوتر استو سیستمهای انبارداری و سفارشات و کنترل تولید نیز از کاربردهای رایج است. در سالهای اخیر اصطلاح «ایآرپی» (مخفف عنوان انگلیسی Enterprise Resource Planning) برای اشاره به سیستمهای یکپارچه اداری و تجاری در موسسات بزرگ بکار میرود.
کاربردهایعلمی
نرمافزارهای علمی برای دستهبندی اطلاعات علمی ناشی از آزمایشات در موسسات تحقیقاتی یا کمک در تحلیل و محاسبه در کارهای علمی بکار میروند. نرمافزارهای ریاضی مانند «متلب» و مانند آن کاربردفراوانی در فعالیتهای علمی دارند.
کاربردهای فنی
طراحی مهندسی با کامپیوتر که به «کد» (CAD) معروف است یکی از زمینههای مهم کاربرد کامپیوتر در صنعت و امور فنی است. نرمافزار معروف به کاتیا در طراحی هواپیماها بکار رفته و میرود. فرنک گری معمار مشهور معاصر از این نرمافزار برای طرح کارهای اخیرش (از جمله موزه گوگنهایم در بیلبائو) استفاده میکند.
|